Một bức thư trả lời do Amunet gửi cho nữ hoàng Styxia, nội dung và năm tháng trên đã rất khó kiểm chứng.
Chúng Ta Biết Gì Về Cái chết
Kính gửi nữ vương Styxia: Chúng ta biết gì về cái chết
Gửi nữ vương Styxia:
Nữ vương tôn kính, mấy hôm trước thần đã nhận được thư của người. Quả đúng như lời người nói, kể từ khi Thanatos xuất hiện ở Amphoreus, thời kỳ hoàng kim bất tử chỉ còn là quá khứ. Và thần tin rằng, chúng ta cũng không còn cơ hội nào để trở về thời đại đó nữa.
Thần hiểu rằng, đối với những thành bang khác, việc Aidonia tôn thờ "cái chết" thật sự là điều đáng sợ. Điều này không khó lý giải, sự bài xích đối với "cái chết" có lẽ bắt nguồn từ những quy luật sâu xa nhất của sự sống. Trong thư, Người nói rằng muốn hiểu về "cái chết", và mong thần giải đáp về "nỗi khổ của sự bất tử". Điều này làm thần cảm thấy vô cùng vinh dự. Thần biết thế giới trong mắt người bất tử và người hữu tử là hoàn toàn khác nhau, và thần cũng không chắc có thể đưa ra lời khuyên có ích gì cho Người - một bậc đế vương đã trải qua vô số năm tháng. Nhưng nếu Người khao khát một câu trả lời, vậy thì thần xin mạo muội bày tỏ đôi lời suy nghĩ của mình.
Thần muốn đơn giản đúc kết trong một câu: Vì vạn vật đều có ngày tàn, nên vạn vật mới mang ý nghĩa, và sự sống cũng vậy. Đây là lý do mà chúng thần tin và kính yêu "cái chết". Nó đơn giản mà cũng phức tạp như vậy. Nếu người có hứng thú với điều này, xin hãy cho phép thần nói thêm vài câu.
Ở Aidonia, mỗi năm trôi qua, chúng thần sẽ gửi lời chúc phúc đến những đứa trẻ, chúc cho chúng tiến gần hơn một bước đến "cái chết". Chúng thần tổ chức các nghi thức và lễ hội khác nhau (như lễ trưởng thành), để kỷ niệm mỗi một thời khắc đặc biệt và quan trọng trong cuộc sống, vì chúng thần hiểu rằng những gì đã qua rất khó có cơ hội lặp lại trong kiếp sống ngắn ngủi này. Chúng thần sẽ từ biệt người mình yêu thương một cách trịnh trọng khi chia xa, chúc nhau có thể gặp lại vào ngày mai khi màn đêm buông xuống, luôn thì thầm một lời chúc ngủ ngon bên tai người thương.
Chúng thần sẽ đau buồn vì mất mát, cũng như vui mừng khi nhận được điều gì đó. Thế là chúng thần học cách trân trọng, và vì biết trân trọng mà cảm thấy niềm hạnh phúc. Dẫu rằng, đối với những người bất tử, niềm hạnh phúc này chỉ là thoáng qua. Đúng vậy, nghe có vẻ hơi hoang đường, nhưng sự thật là vậy, là "cái chết" mang đến cho chúng thần niềm vui.
Nhưng, đối với Người và tất cả những người bất tử từng sống ở thời kỳ hoàng kim, mọi thứ đều khác.
Ví dụ, thần nghe nói ở Styxia chưa từng tồn tại bất kỳ nghi lễ hay lễ hội nào, thậm chí không hề có những từ ngữ như "thiêng liêng", "bi ca", "tưởng niệm". Bởi đơn giản, điều đó là không cần thiết. Trong dòng chảy vô tận của thời gian, không có gì là quan trọng, cũng không có thứ gì đáng để kỷ niệm. Trong mắt của người bất tử, mọi hành vi và tư tưởng đều chỉ là vọng âm của quá khứ xa xôi, hơn nữa họ tin chắc rằng sẽ tiếp tục vang xa đến vĩnh hằng.
Người ta thường nói "Không có gì mới dưới ánh mặt trời, tất cả những điều mới lạ đều đến từ sự lãng quên". Thần nghĩ rằng đối với người bất tử đã trải qua tất cả rồi lại tiến vào một vòng lặp nữa, thì vạn vật chỉ là món đồ cũ vô vị. Nếu người bất tử thực sự có cái đáng gọi là "niềm vui", thì không phải là thứ mà những người bị buộc vào cái chết như chúng thần có thể hiểu được.
Thần nghĩ đến đây thì câu trả lời quá rõ ràng: Nếu muốn thoát khỏi "khổ đau của sự bất tử" mà Người đề cập trong bức thư trước, thì câu trả lời của thần là "cái chết". Từ khi Thanatos chỉ mới bước đi trên vùng đất Amphoreus, các triết gia cho rằng "bất tử" chỉ là một lời nguyền, kéo dài sinh mệnh về bản chất chỉ là một chuyện nhàm chán lặp đi lặp lại. Trên thực tế, những người có quan điểm này có thể chính là những người sáng lập thành phố Aidonia.
Dưới sự uy hiếp của "cái chết", chúng thần xem trọng mỗi một lựa chọn, bởi vì mỗi một lựa chọn đều ẩn chứa ý nghĩa "nước đổ khó vớt" và "không thể cứu vãn". Từng có triết gia cho rằng, con người ở trong một trạng thái "luân hồi vĩnh cửu", điều đó có nghĩa là mỗi một lựa chọn của bản thân sẽ được phóng đại vô số lần trong sự luân hồi bất tận, và dù chỉ một khác biệt nhỏ cũng có thể thay đổi hoàn toàn số phận trong mỗi kiếp luân hồi... Thần nghĩ rằng, là kẻ trường sinh, đại khái rất khó cảm nhận được sức nặng không thể chịu đựng này, đúng không?
Chúng thần biết những khoảnh khắc mà bản thân trải qua không phải là vĩnh cửu, thậm chí không phải là một phần của nó. Chỉ là một số ảo ảnh thoáng qua, khó đoán. Trong cuộc đời ngắn ngủi như sương mai của chúng thần, mỗi hành động có thể là lần cuối cùng, mỗi gương mặt rồi cũng sẽ nhạt nhòa, tan biến như trong một giấc mộng.
Vì vậy, thưa nữ vương tôn kính của thần. Nếu Người muốn hỏi về sự hiểu biết của thần về "cái chết", xin cho phép thần cả gan xem đó như sự hiểu biết về "sự sống," bởi hai điều ấy vốn chỉ là một. Và trong cuộc hành trình mang tên cuộc đời này, "cái chết" không phải là điểm đến cuối cùng, mà là một hành trang bản thân luôn phải mang theo bên mình. Nếu Người vẫn còn điều gì chưa thấu hiểu, xin đừng nóng vội. Thần dự định sẽ ghé thăm Styxia trong tương lai không xa. Khi ấy, thần sẽ nói với Người tất cả những gì thần biết.
Cuối cùng, xin cho thần lấy một câu chúc phúc địa phương Aidonia làm lời kết: Mong cho Người và tôi đều được che chở dưới bóng râm của Thanatos, vì điều ấy sẽ dạy chúng ta thế nào là ánh sáng.