Bàn Về Đặc Điểm Vùng Miền Của Nghi Thức (Đoạn Trích)
Đoạn trích của học giả Học Phái Kính Bái, cuốn sách này bàn về những điểm khác và giống nhau trong các nghi thức cúng bái Titan ở các vùng đất khác nhau của Amphoreus dưới góc độ thần thoại.
Bàn Về Đặc Điểm Vùng Miền Của Nghi Thức (Đoạn Trích)
(...)
Tiếp theo, tôi sẽ đưa ra một vài ví dụ để minh họa ngắn gọn về ảnh hưởng của phong tục văn hóa của các thành bang đối với thần thoại Titan địa phương.
Ở Amphoreus có một câu chuyện thần thoại nổi tiếng như sau: Trong Thời Kỳ Hoàng Kim, một bộ lạc ven biển nào đó phải chịu khổ vì sóng thần, họ bèn xây dựng một con đập dưới sự lãnh đạo của thủ lĩnh. Họ đào các rãnh để ngăn sóng, nhưng điều này lại khơi dậy tính ham chơi của Phagousa, ngài đã dùng những con sóng khổng lồ để phá hủy hết thành quả lao động của mọi người. Đối mặt với câu hỏi chất vấn đầy phẫn nộ của thủ lĩnh, Titan đã hóa thân thành một con cá voi khổng lồ đến ven bờ biển, thách thức ông ấy: Trong vòng bảy ngày, nếu họ có thể vượt qua đại dương, đến được hòn đảo nhỏ phía bên kia bờ, thì bản thân sẽ không quấy rầy nơi nghỉ ngơi của họ nữa, thậm chí còn đem báu vật tặng cho họ. Nhưng nếu họ thất bại, thì vùng bờ biển này sẽ bị đại dương nhấn chìm mãi mãi.
Trong các truyền thuyết thịnh hành phổ biến, cuối cùng loài người đã giành được thắng lợi nhờ Aquila đã dạy cho thủ lĩnh của họ cách chế tạo bè gỗ trong giấc mơ, và họ đã được Georios giúp đỡ suốt dọc đường. Tuy nhiên, trong một số phiên bản của các thành bang ven biển (ví dụ như Aristia), vị Titan duy nhất xuất hiện từ đầu đến cuối chỉ là Phagousa: Ngài dạy thủ lĩnh bộ lạc kỹ năng đóng tàu là vì bị thử thách từ phía con người khơi dậy hứng thú, nên mới muốn đảm bảo tính công bằng của trò chơi. Và vào thời khắc cuối cùng, ngài từ bỏ việc cản trở con người là vì bị lòng dũng cảm và kiên cường của họ làm cho cảm động.
So với phiên bản phổ biến, hình tượng Phagousa trong câu chuyện này được xây dựng phức tạp và sinh động hơn. Mối liên hệ giữa thần và người được củng cố, cả hai cũng có nhiều điểm tương đồng về tính cách và hành động. Xét đến việc các thành bang ven biển tôn sùng và dựa dẫm Phagousa, tôi mạnh dạn đưa ra giả thuyết: Dưới ảnh hưởng của các nền văn hóa địa phương khác nhau, con người sẽ vô thức "chiếu" nhu cầu và khát vọng của bản thân hoặc bộ lạc lên các Titan.
Tiếp theo, tôi sẽ tiếp tục chứng minh quan điểm trên từ một góc độ khác. Như chúng ta đã biết, trong những trò đùa nghịch ngợm của Zagreus đối với các vị thần, nổi tiếng nhất là: Ngài đã ẩn nấp trong bóng của Tượng Thần Mnestia để lấy trộm đồ cúng. Trong các phiên bản được lưu truyền rộng rãi, kết thúc của câu chuyện có một chi tiết dường như không mấy quan trọng: Vì không thể bắt được Zagreus, Mnestia đã chuyển sự tức giận sang tư tế của mình, trừng phạt những thứ không còn đẹp đẽ trong mắt ngài.
Tuy nhiên, chính chi tiết nhỏ bé này đã nhiều lần gây ra những cuộc tranh luận lớn giữa các học giả và nhà nghệ thuật trong lịch sử của các thành bang như Aurelia và Milios... Do xuất thân, lập trường và quan niệm khác nhau, nên mọi người có những mức độ đón nhận khác nhau về "hình phạt tùy hứng" này. Một số người sùng bái Mnestia cực đoan đã phủ nhận điều này một cách gay gắt, gọi đó là "sự báng bổ vô liêm sỉ đối với vị thần hoàn hảo", và coi đó là điều cấm kỵ không được nhắc đến trong mọi nghi lễ.
Dựa trên những nội dung trên sẽ rút ra được nội dung cần thảo luận chi tiết tiếp theo của chương này: Những điểm giống và khác nhau trong các nghi lễ thờ cúng Titan ở các vùng miền khác nhau... Tức là, những người sống trong các nền văn hóa khác nhau, dựa trên những gì họ hiểu về "sở thích và khuynh hướng của các vị thần", sẽ thực hiện các nghi lễ phù hợp như thế nào để làm hài lòng các Titan đó.